کار عجیب گاندی - نظر مهاتما درباره امر جنسی

کار عجیب گاندی
نظر مهاتما درباره امر جنسی

نویسنده: امیرهوشنگ افتخاری راد

    بعضی از رفتارهای گاندی، آنقدر عجیب و غریب است که اکنون پس از نیم قرن از مرگش که گاه به اسطوره آمیخته، همچنان قابل تامل است. من در این چندین سال که به آرای گاندی پرداختم هیچ گاه به مناسبات او با زنان اشاره ای نکردم چرا که در فقدان چشم انداز کلی از گاندی، چنین کاری عبث و نوعی شانتاژ به حساب می آمد. اما از آنجا که اغلب بزرگان و مشاهیر روابط خصوصی متفاوت از روابط عمومی شان دارند و باعث تعجب دیگر مردمان می شود، بد نیست به این وجه از گاندی پرداخته شود.
    گاندی طبق سنت هندیان، در ۱۳ سالگی با دختری هم سن و سال خود ازدواج کرد. او بعدها در زندگینامه خود به نام «در جست وجوی حقیقت» این سنت را مورد ملامت قرار می دهد و خود را سرزنش می کند که در سن ۱۶ سالگی چگونه در هنگام احتضار پدر، در اتاق خواب با همسرش بوده است. این مسئله همیشه باعث آزار گاندی شده است. در همین کتاب همچنین اعتراف می کند که با وسوسه و پیشنهاد دوستانی سه بار نزدیک بوده پایش بلغزد اما سربلند از آن بیرون آمده است.
    پس از شروع مبارزه اش در آفریقای جنوبی همزمان با آن تصمیم می گیرد در سن ۳۶ سالگی اصل «براهما چاریا» را به مرحله عمل بگذارد. این اصل به معنای خویشتن داری از عمل جنسی است. هر چند گاندی آن را با عمل سیاسی پیوند می زند؛ به عبارتی خویشتن داری در تمام عرصه ها. از این هنگام او دیگر هیچ رابطه جنسی با زنش ندارد. علاوه بر تلاش روحی برای انجام این کار، نوع غذای خود را کنترل می کند تا بتواند میل جنسی اش را در اختیار خود گیرد. گاندی بعدها عدم اعتقاد خود را به تشکیل خانواده و زاد و ولد اعلام می کند اگرچه به ایده آل بودن این کار نیز واقف است. او در کهنسالی تصمیم می گیرد به عملی عجیب دست بزند. از دختران جوان در اشرام خود می خواهد که پاسی از شب را با او به سر برند تا او بتواند با خویشتن داری قدرت اصل براهما چاریا را به نوعی دیگر تجربه کند. گاندی می گوید او با این کار هم می خواهد به طور طبیعی شب ها از سرما خود را محافظت کند و هم براهما چاریا را به آزمون گذارد. وقتی خبر عمل او در حوزه عمومی پخش می شود، او بی پروا و بدون مخفی کاری _ برخلاف دیگر مشاهیر _ در روزنامه خود ماوقع را شرح و کار خود را توضیح می دهد. حتی خود را ملامت می کند که چرا زودتر کار خود را عمومی اعلام نکرده است. عده ای از او کناره می گیرند، اما او از آنجا که از حقیقت پوشی می گریزد، درباره کار خود با مردم حرف می زند. حتی یک بار که در شب خواب جنسی می بیند خود را سرزنش می کند و در روزنامه آن را عمومی می سازد. زندگی گاندی مانند اشرام هایش دارای دیوارهای کوتاه و در دیدرس همگان بوده است. بی شک عمل گاندی از روی میل و هوس نبوده هر چند که به قول ویلیام شایرر نویسنده کتاب «خاطره گاندی» چه لزومی دارد پیرمردی برای آزمودن خود دست به چنین کاری بزند؟ تفاوت مهم کار عجیب گاندی با دیگر مشاهیر در این است که او عمل خود را در زمان حیات علنی می سازد. گاندی کاملاً به مسئله جنسی آدمی توجه داشته در عین حال که به سرکوب آن رغبت نشان داده است. مهم این است که او درباره اش حرف زده است و با بی پروایی و همراه با نزاکت تلاش کرده آن را توضیح دهد.
    در جوامعی که حرف زدن از عمل جنسی شرم آور است، به مرور زمان به عملی مخفیانه و ریاکارانه درمی آید و معضلات بیشتری را برای جامعه پدید می آورد. یکی از نزدیکان گاندی به نام «بوس» که به خاطر این عملش، از او کناره گرفت، بعدها در کتابی به این اتفاق پرداخت و با زنانی که به او نزدیک بودند، گفت وگو کرد. میرابا، مانووآبا، دکتر ساشیلا نارایان - پزشک معالجش - از جمله زنانی هستند که ماجرای هم خوابگی های خود را با گاندی برای عموم در میان گذاشتند و از این کار احساس پشیمانی نداشتند. دکتر نارایان تعریف کرد که وقتی در کنار او خوابیده، او را همچون مادرش پنداشته است. عده ای این عمل گاندی را به دلیل ناکامی اش در جلوگیری از جدایی پاکستان و هند و دوری شاگردانش از جمله نهرو از او تحلیل کرده اند. بعضی دیگر علل روانشناسی را به میان کشیده اند به طوری که گفته اند گاندی در آن شرایط دشوار تاریخی طبق اعتقادی اسطوره ای یعنی بازگشت به دامان مادر به دنبال التجا و پناه بوده است. هر چند گاندی این کار خود را از دهه سی شروع کرده بود؛ یک چیز غیرقابل انکار است. عمل عجیب او و علنی سازی آن به اختیار خود، شگفت انگیز است.